3 września 1939 (niedziela)

Wydarzenia

• Wypowiedzenie wojny III Rzeszy przez Francję i Wielką Brytanię, masowe radosne manifestacje ludności Warszawy pod ambasadami tych państw.

• Próba wywołania rebelii w Bydgoszczy (na tyłach polskiego frontu) przez niemieckich dywersantów zostaje stłumiona siłą przez oddziały 15 Dywizji Piechoty, wspierane przez cywilnych ochotników (po obydwu stronach ginie ok. 300 osób, głównie Niemców). Incydent ten został nazwany przez hitlerowską propagandę „bydgoską krwawą niedzielą”. Stał się też pretekstem do masowych mordów na polskiej ludności miasta po jego zajęciu przez Wehrmacht.

• Walki Armii „Pomorze” pod dowództwem gen. Władysława Bortnowskiego w Borach Tucholskich kończą się porażką. Przedwczesne załamanie się polskiej obrony na głównych osiach niemieckiego natarcia uniemożliwia zgodne z planem wycofanie oddziałów polskich z Pomorza, aczkolwiek dużej części Armii „Pomorze”, mimo wielkich strat, udało się oderwać od przeciwnika i następnie połączyć z siłami Armii „Poznań”. Niemcy odcinają walczące Wybrzeże od reszty kraju.

• W wyniku bombardowania niemieckiej Luftwaffe zatopieniu ulegają dwa największe okręty polskiej Marynarki Wojennej – stawiacz min ORP „Gryf” i niszczyciel ORP „Wicher”. Działania przeciwko Niemcom na Bałtyku (operacja „Worek”) prowadzą nadal m.in. polskie okręty podwodne: ORP „Orzeł”, ORP „Sęp”, ORP „Ryś”, ORP „Wilk”, ORP „Żbik”. Są one jednak nieskuteczne.

• Na południu kraju pod Węgierską Górką przez ponad 20 godzin, obsadzająca nieliczne umocnienia, kompania forteczna dowodzona przez kpt. Tadeusza Semika odpiera ataki 7. Dywizji Piechoty. Ułatwia to manewr odwrotowy kluczowej Armii „Kraków”.

• Północy kraju broni Armia „Modlin”, dowodzona przez gen. Emila Karola Przedrzymirskiego-Krukowicza. Trwa zacięta obrona polskiej pozycji pod Mławą, w której wyróżnia się 20. Dywizja Piechoty płk. Wilhelma Lawicza.

• Biskup Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego Juliusz Bursche i metropolita Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego Dionizy wzywają do obrony zagrożonej Rzeczypospolitej. Na posiedzeniu Sejmu członkowie Koła Żydowskiego deklarują gotowość społeczeństwa żydowskiego do poniesienia wszelkich ofiar w obronie Polski. Podobnej treści deklarację wydał Związek Żydów Uczestników Walk o Niepodległość Polski, zaś gmina żydowska w Warszawie powołała Społeczny Komitet dla Spraw Związanych z Obroną Państwa przy Gminie Żydowskiej w Warszawie.

• Zajęcie Częstochowy przez jednostki 42. Pułku Piechoty Wehrmachtu
„Jeszcze przypominam sobie dzień zajęcia Częstochowy. Tego dnia miasto było spokojne i nie było żadnych trudności z ludnością cywilną. Przy wkraczaniu do Częstochowy musieliśmy nawet rozładować nasze karabiny, aby przez jakiś oddany z roztargnienia strzał nie zdradzić naszego zbliżania się do miasta. Dopiero po obsadzeniu miasta ponownie załadowaliśmy karabiny. Podczas zajmowania miasta 3 września nie napotkaliśmy jakiegokolwiek polskiego oporu. Nie natknęliśmy się też na żadne polskie regularne jednostki wojskowe” (zeznanie świadka Maxa R., kapitana w stanie spoczynku, Archiwum Federalne w Ludwigsburgu).

• W województwie śląskim oprócz regularnych jednostek Wojska Polskiego, Straży Granicznej oraz policji powołano do życia również ochotnicze formacje spośród miejscowej ludności cywilnej (głównie byli powstańcy śląscy i harcerze).

Zdjęcia

Podziel się: